ازدواج یکی از بزرگترین اتفاقات پیش روی جوانان است. اما در مقطع فعلی و با توجه به برخی مشکلات، مخصوصا مسایل اقتصادی، بسیاری از جوانان شرایط را برای تشکیل خانواده مناسب نمی بینند. بیش از مصائب و سختیهای اقتصادی که در مسیر ازدواج وجود دارد، موانع دیگری هستند که ازدواج را به تاخیر میاندازند.
عمده مشکلات در راه ازدواج نشأت گرفته از نگاه و ذهنیت خاص افراد نسبت به این مقوله است. در این میان تصورات اشخاص نسبت به فرد مورد نظر برای زندگی مشترک بسیار متفاوت میگردد. به همین ترتیب دائما موارد متعدد و گوناگونی ذهن جوان را تحت تاثیر قرار میدهد و موانعی را برای ازدواج ایجاد میکند.
بر اساس آمار پیمایش سنجش نگرش جوانان به ازدواج توسط وزارت ورزش و جوانان، ۹۶.۵ درصد از دختران کشور اعلام کردند که روزی ازدواج خواهند کرد یا در ازدواج تردید دارند. در این میان نیز ۷۰ درصد معتقد بودند که قطعاً تمایل به ازدواج دارند. بر طبق آمار در آسیب شناسی مقوله ازدواج کل افراد جامعه، سهم دلایل اقتصادی را ۴۰ درصد عنوان کرده و ۶۰ درصد باقیمانده را از آن مباحث فرهنگی دانسته اند.
در این یادداشت میخواهیم چند مانع از موانع ذهنی و غیراقتصادی در امر ازدواج را بررسی کنیم. توجه به این عوامل که متاسفانه در میان بسیاری از جوانان وجود دارد و تاخیر در ازدواج از پیامدهای قطعی ان میباشد.
اولین مانع برای ازدواج جوانان ترس از تجربیات ناموفق دیگران است. با توجه به افزایش طلاق، نگرش منفی نسبت به تداوم ازدواج وجود دارد و همین انگاره در ذهن جوانان مانع از ازدواج به هنگام میگردد. از سوی دیگر بسیاری از جوانان آمادگی لازم را برای بر عهده گرفتن مسئولیت های زندگی متاهلی ندارند و این موضوع ناشی از شیوههای تربیتی خانواده و نهاد آموزش در کشور است.
علاوه بر این موارد توقعات بالا و غیرواقعی دوطرف از یکدیگر نیز مانعی بزرگ در راه ازدواج جوانان است. البته این مورد بیشتر از سمت خانواده ها بر افراد تحمیل میشود. از سوی دیگر دخالت والدین و بهانهجوییهای ایشان در تعیین کفویت و موافقت ایشان با ازدواج نیز مسیر را سخت کرده است. به این موارد برخی سنتهای غلط خانوادگی را نیز میتوان افزود مثل تجملات، اصرار به ازدواج فامیلی و…..
باید توجه داشت که بالارفتن سن افراد در امر ازدواج به تنهایی مشکلات زیادی را ایجاد مینماید، مثل اینکه انگیزه ازدواج در فرد کاهش پیدا میکند و سخت گیریهای فرد برای انتخاب شریک زندگی به مراتب بیشتر میشود. احتمالا از گزینههای پیشروی فرد نیز کاسته میشود و امکان انتخاب در میان افراد محدودتری برای این افراد وجود دارد.
یکی دیگر از موانع مهم و اصلی در مسیر ازدواج جوانان، مخصوصا برای آقایان، طولانی شدن دوران تحصیل و تاخیر در ورود به بازار کار است که معمولا با انجام خدمت سربازی با تاخیر بیشتری انجام میشود. به عبارت دیگر اگر فرد پس از فراغت از تحصیل در دوره کارشناسی(حدود 4 سال)، دوره سربازی(حدود 2 سال) را به اتمام برساند در 24 سالگی تازه باید در پی کسب درآمد باشد. همین مورد تاخیر در ازدواج را موجب میگردد.
اگر همه شرایط بالا به سرعت مهیا شود یک مانع دیگر وجود دارد، و آن نبود مورد مناسب برای ازدواج است. این مورد که در جامعه رواج بسیار دارد متاسفانه از معیارهای همسرگزینی ایدهآلگرایانه جوانان ناشی میشود. درحالیکه یکی از خطرناکترین عواملی که رضایت زناشویی و پایداری آن را نابود میکند این است که افراد با انتظارات و عقاید غیرمنطقی و عاشقانه وارد ازدواج میشوند.
اما برای اصلاح مسیر و برطرف کردن موانع مسیر ازدواج جوانان باید به دو مورد توجه جدی شود. اول باید حمایت فکری و معنوی خانوادهها به صورت گسترده و بعنوان مشاوری امین و مورد اعتماد همچون چتری بر سر جوانان قرار بگیرد. حمایتی که به انتخاب بهتر و آسان تر جوانان کمک کند. از سوی دیگر باید به یاد داشته باشیم که هیچ گزینهای صددرصد و همه چیز تمام نیست، باید به دور از تفکرات ایدهآل، در انتخاب همسر آینده خویش با عقلانیت عمل کنیم.