در حالیکه در داخل کشور بحث در مورد برجام، پروتکل الحاقی و مذاکره با دولت آتی آمریکا داغ است در خود ایالات متحده نیز بحثهایی از این قبیل مطرح میشود و برخی صاحب نظران توصیههایی در مورد نحوه برخورد جو بایدن و دولتش با برجام میکنند.
وبگاه نشنال اینترست در مقاله اخیرش به این موضوع پرداخته است. این مقاله که به قلم “لورنس هاس” (Lawrence J. Haas)نوشته شده، تاکید دارد که جو بایدن در مسیر بازگشت به برجام با مشکلات مختلفی روبه رو است و باید در این مسیر بسیار محتاط باشد.
لورنس هاس معتقد است که آمریکای بایدن باید بداند که اگر میخواهد هم به برجام بازگردد و هم این توافقنامه را به موارد جدیدی گسترش داده و مثلا آن را شامل مسائل موشکی ایران هم بکند، با مشکلات عدیده ای روبه رو خواهد بود.
نویسنده نشنال اینترست سعی دارد چهار توصیه در این مورد به رئیس جمهور آمریکا بکند. در حقیقت، هاس معتقد است بایدن برای بازگشت به برجام و در عین حال حفظ منافع آمریکا باید به 4 نکته توجه داشته باشد. این نکاتی و توصیهها بدین شرح هستند:
الف. صلح سرد
جمهوری اسلامی ایران ایدئولوژی و آرمان دارد و بر خلاف بسیاری از حکومتها و ساختارهای سیاسی از این آرمان و هدف برای پیش برد اهدافش کمک میگیرد. دولت ایران شبیه سایر دول نیست که با وعده اقتصادی یا آزادی خارجی و بین المللی حاضر به پذیرش یک قرار داد باشد و حتما هنگام مذاکره با آن باید ارزشها، اهداف و خواستهایش را در نظر گرفت. این چیزی است که معمولا آمریکا در نظر نمیگیرد و به همین دلیل همواره در مذاکره با ایران شکست میخورد. بایدن باید بداند ایران به همین راحتی حاضر نیست به خواست آمریکا مبنی بر افزایش گستره برجام تن دردهد و حتی با وعدههای اقتصادی نیز فریب نمیخورد.
نویسنده نشنال اینترست بر همین مبنا قرارداد صلح آینده ایران و آمریکا را (در صورت انعقاد) “صلح سرد” مینامد که شبیه صلح آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی در اوج دوران جنگ سرد است. به همین جهت، بایدن باید توجه داشته باشد که در چه مواردی و به چه صورت با ایران به توافق میرسد چرا که صلح سرد دوامی نداشته و معمولا عمق ندارد.
ب. برجام و زمانمند بودن مفادش
بایدن باید بداند که اگرچه برجام تمام مسیرهای دست یابی به سلاح هستهای را به روی ایران بست اما یک ویژگی خاص داشت و آن “زمانمند” بودنش بود. تمام محدودیتهای هستهای به مدت ده سال یا کمتر و بیشتر بر ایران اعمال شد اما به زودی تک تک آنها برداشته خواهند شد. ضمن اینکه دولت ترامپ نیز به مدت 4 سال از برجام دور بود و علی رغم خروج آمریکا از توافق هسته ای، این قرارداد همچنان به لحاظ قانونی وجود داشته و عملا 4 سال از عمر محدودیتهایش کاسته شده است. حالا ایران منتظر است که به زودی زمان مقرر به پایان برسد و فعالیتهای هسته ای خود را از سر بگیرد. بایدن گفته میخواهد با بازگشت به برجام این دوره زمانی را تمدید کند. اما او چگونه میخواهد مانع ایران شود؟ آیا تمدید دوره زمانی محدودیتهای هسته ای ممکن است؟ آیا ایران این محدودیت را خواهد پذیرفت؟ بسیار بعید است ایران تن به چنین خواستهای دهد.
ج. مساله درگیری ایران و رژیم صهیونیستی
نباید فراموش کرد که رژیم صهیونیستی هم اکنون با ایران در جنگ است. جنگی که گرمتر از جنگ سرد است اما هنوز تبدیل به یک جنگ واقعی نظامی نشده است. ایران مخالف وجود اسرائیل است و با تقویت نیروهایش در منطقه رژیم صهیونیستی را در خطر انداخته است. رژیم صهیونیستی هم با به شهادت رساندن دانشمندان هستهای و بمب گذاری در مراکز هستهای ایران کارشکنی کرده و سعی میکند به ایران ضربه بزند. روابط دو طرف در آستانه ورود بایدن به کاخ سفید از هر زمان دیگری بدتر است. آمریکای بایدن باید به خاطر داشته باشد که نمیتواند متحد اول منطقه ایش یعنی رژیم صهیونیستی را از دست بدهد. نباید فراموش کرد که تعامل اسرائیل و آمریکا همواره باعث شکل گیری چارچوبی بر فعالیت صهیونیستها شده و این دو همواره در مسائل مختلف منطقهای با هم ارتباط و تعامل داشته اند.
لورنس هاس در این رابطه میگوید: ” اگر تل آویو نتواند به واشنگتن بگوید که چگونه میتوان به مسئله هستهای ایران رسیدگی کرد، واشنگتن هم نمیتواند به تل آویو بگوید که چگونه خودش را از نابودی در منطقه خاورمیانه و تهدیدات ایران نجات دهد.”
د. حملات موشکی و برجام جدید
رژیم صهیونیستی علیه ایران و متحدانش فعالیت کرده و هر از چندگاهی از هواپیماهای خود استفاده میکند. هر چند ممکن است بایدن و نتانیاهو بر سر بازگشت به برجام با هم توافق نداشته باشند اما رژیم صهیونیستی میتواند از خلال ضعفهای برجام همواره به مواضع هستهای ایران حمله کرده و با این اقدام هم برجام حفظ میشود و هم رابطه آمریکا و رژیم صهیونیستی خوب باقی میماند.
در واقع، نویسنده پیشنهاد میدهد که واشنگتن باید از فعالیت رژیم صهیونیستی استفاده کرده و ایران را بیش از پیش تهدید نموده و به افزایش شمول برجام و یا توافقی جدید که شامل موشک سازی ایران هم است وا دارد.
(لازم به ذکر است که مطالب ترجمه شده و انتقال یافته از وبسایتها و نشریات خارجی صرفا نقل قول بوده